COCA COLA COOKING MY GUILTY PLEASURE

We kunnen er kort over zijn: Coca Cola wordt door verstandige mensen niet (meer) gedronken. Het staat niet alleen stijf van de suiker, het internet is ook afgeladen met infographics en YouTube-filmpjes waarin alle nare eigenschappen van Coca Cola voor de gezondheid worden uitgelicht. Nu zal het niet zo’n vaart lopen wanneer we ons beperken tot een paar glaasjes per week. Maar in de ene seconde dat je dit leest worden er wereldwijd 18.000 glazen Coca Cola gedronken en dat iedere seconde weer.

©
Ai Weiwei
Han Dynasty urn with Coca Cola logo
1994
gouache on clay

Wat er precies in je lichaam gebeurt wanneer je een glaasje Coca Cola hebt gedronken vertelt de infographic ‘What happens one hour after drinking a can of Coke’. Niet (dagelijks) drinken dus. Maar koken met Coca Cola is wat anders, wat mij betreft. Sterker: het gebruik van Coca Cola in de keuken is ondergewaardeerd. Ook hier is internet en YouTube weer een belangrijke bron voor informatie. Wanneer je daar een uurtje rondstruint vind je echte adepten van dit bruine goedje. Nigella Lawson bijvoorbeeld. Zij gebruikt het bruine goedje als marinade voor vlees, als ingrediënt van sausen of als onderdeel van een zoet dessert.

Ook voor mij behoort vlees marineren in Coca Cola tot mijn guilty pleasures. Daarom vatte ik het plan op een compleet diner met Coca Cola samen te stellen. Dat blijkt geen enkele moeite. Ook al niet omdat ‘the firm’ zelf een kookboekje heeft uitgegeven. Maar dat heb ik even links laten liggen. Een mens, coladrinkend of niet, kan ook te lui zijn.

On coke

Cola werd uitgevonden door dr. John Pemberton, een apotheker. Hij combineerde de kick van cafeïne uit de kolanoot met de kick van cocablad. In 1869 begon het succes van Pemberton. Niet met cola, maar met een drankje dat hij ‘Pemberton’s French Wine Coca’ noemde. Het was een kloon van Vin Mariani, een drankje dat in Frankrijk werd gebrouwen door de Corsicaan Angelo Mariani. Het was een combinatie van Bordeaux en een extract uit bladen van de cocaplant. Coca-extract was ‘in’ in die tijd. Freud introduceerde het bijvoorbeeld in de psychiatrie, maar het werd ook gebruikt in geneesmiddelen, als hulpmiddeltje bij seksuele prikkeling en als wapen in het eeuwige gevecht tegen veroudering. Uiteindelijk is het gebruik in coladranken toch het meest lucratief gebleken.

In 1885 werd alcohol in Atlanta verboden en daarmee het succesnummer van Pemberton. Op 18 mei 1886, zo lezen we op Wikipedia, besloot Pemberton een definitieve keuze te maken voor de formule van zijn nieuwe drank en Frank Robinson, een van Pemberton’s partners en deels eigenaar van zijn bedrijf, bedacht de naam Coca Cola, het handelsmerk en het logo. Op 28 juni 1887 werd aan het Coca Cola handelsmerk een patent toegekend. Jacobs Pharmacy in Atlanta, Georgia, was de eerste zaak waar Coca Cola werd verkocht. De cocaïne werd pas in 1905 uit het drankje verwijderd, waardoor de definitieve formule ontstond zoals we deze tegenwoordig nog kennen. Let op: die specifieke werkzame stof werd uit het drankje verwijderd, maar Coca Cola bevat dan nog steeds een extract uit cocabladeren. Dit met medewerking van de Amerikaanse overheid in de persoon van Harry J. Anslinger, hoofd van het US Federal Bureau of Narcotics. Verhaal apart.

illustratie Harry J. Anslinger
© Ricardo Cortés, Sketches of the Drug Czars an Absurd Illustrated History

Harry J. Anslinger leidde namelijk sinds 1930 de strijd tegen de coca. Hij deed dat gedurende de zittingsperiode van zeven presidenten tot aan zijn pensioen in 1970. Tegelijkertijd hielp hij de toegang tot coca zeker te stellen voor de Coca Cola Company. In 1961 hielp hij bij het concept van de Single Convention on Narcotic Drugs, een van de drie internationale verdragen die tot op de dag van vandaag de controle op drugs wereldwijd regelt. President John F. Kennedy benoemde Anslinger tot vertegenwoordiger voor Amerika in de United Nations Commission on Narcotic Drugs. Hij bleef dat tot zijn pensioen.

Enfin. De prijs voor Coca Cola is decennialang 5 dollarcent per glas geweest. Toen de Verenigde Staten in 1941 na de Japanse aanval op Pearl Harbor het internationale slagveld van de Tweede Wereldoorlog betrad, besloot Robert W. Woodruff, de toenmalige directeur van de Coca Cola Company dat ook zijn drankje op of in ieder geval dichtbij het slagveld thuishoorde. Zijn opdracht aan zijn management in die dagen: ‘Zorg ervoor dat iedere man in uniform een flesje Coca Cola voor 5 cent kan krijgen, wat het het bedrijf ook kost’. Niet alleen de soldaten kregen hun cola in den vreemde, maar het bedrijf introduceerde zich daarmee ook op nieuwe markten. En toen er vrede kwam bleven de cola-bottelarijen bestaan en daarmee de extra omzet voor het bedrijf.

Coca Cola is ondanks felle concurrentie van Pepsi-Cola nog steeds marktleider en een van de sterkste bedrijven ter wereld. De waarde van de merknaam zelf wordt op 77,8 miljard dollar geschat. In 2012 noteerde het bedrijf een nettowinst van ruim $ 9 miljard bij een omzet van $ 48,017 miljard. Aan het einde van 2012 bedroeg de marktkapitalisatie $ 162 miljard. Ondanks de mooie winsten doet Coca Cola Company vrolijk mee aan allerlei internationale belastingconstructies. Onlangs hield de Amerikaanse belastingdienst de aangiftes over de jaren 2007 tot en met 2009 tegen het licht. Volgens de fiscus heeft de onderneming in eigen land te weinig belasting afgedragen over licentie-inkomsten die werden verdiend in het buitenland. Indien de belastingclaim standhoudt, is Coca Cola de Amerikaanse schatkist een bedrag verschuldigd dat kan oplopen tot 2,9 miljard euro.